28.4.2016

Hæstiréttur Íslands hækkar sektir á Valitor í 500 milljónir króna, vegna alvarlegra brota á samkeppnislögum

Hæstiréttur Íslands hefur í dag kveðið upp dóm, þar sem komist er að þeirri niðurstöðu að Valitor hafi misnotað markaðsráðandi stöðu sína með aðgerðum sem beindust að keppinautum félagsins á markaði fyrir færsluhirðingu. Jafnframt hafi Valitor brotið gegn tveimur skilyrðum sem félagið hafði skuldbundið sig til að hlíta með sátt við Samkeppniseftirlitið í fyrra máli. Hins vegar telur dómurinn að hækka beri þær sektir semfyrirtækið var dæmt til að greiða í héraðsdómi. Er sektin þannig hækkuð úr 400 m.kr. í 500 m.kr., eins og kveðið var á um í úrlausnum Samkeppniseftirlitsins og áfrýjunarnefndar samkeppnismála.

Til rökstuðnings hækkun sekta byggir Hæstiréttur m.a. á því að brot fyrirtækisins hafi snert allan almenning í landinu, auk þess sem vísað er til þess að fjárhagslegur styrkleiki Valitors og ávinningur af starfseminni á brotatímabilinu hafi verið verulegur. Jafnframt er litið til þess að stjórnvaldssekt í fyrra máli hafi ekki skilað þeim árangri að Valitor léti af samkeppnisbrotum. Er þetta hæsta sekt sem lögð hefur verið á íslenskt fyrirtæki vegna misnotkunar á markaðsráðandi stöðu.

Samkvæmt dóminum ber Valitor að greiða Samkeppniseftirlitinu 4 milljónir króna í málskostnað.


Tildrög dómsins eru þau að í apríl 2013 sektaði Samkeppniseftirlitið Valitor hf. um 500 milljónir króna fyrir misnotkun á markaðsráðandi stöðu og brot á skilyrðum fyrri ákvörðunar eftirlitsins. Var félagið talið hafa misnotað markaðsráðandi stöðu sína með aðgerðum sem beindust gegn keppinautum félagsins á markaði fyrir færsluhirðingu. Háttsemi Valitors fólst í því að fyrirtækið verðlagði þjónustu sína í færsluhirðingu vegna debetkorta undir breytilegum kostnaði. Með þessari undirverðlagningu var félagið líklegra til að fá samninga við söluaðila um færsluhirðingu vegna kreditkorta sem talin er arðsamari þjónusta. Var umfang þessarar undirverðlagningar verulegt. Fól háttsemin einnig í sér brot á 54. gr. EES-samningsins. 

Samkeppniseftirlitið komst einnig að þeirri niðurstöðu að Valitor hefði brotið gegn tveimur skilyrðum sem félagið hafði skuldbundið sig til að hlíta með sátt við Samkeppniseftirlitið sem birt var í ákvörðun nr. 4/2008. Í brotinu fólst m.a. að Valitor notaði trúnaðarupplýsingar um söluaðila í viðskiptum við keppinauta sína í færsluhirðingu sem félagið hafði aðgang að vegna stöðu sinnar í útgáfu VISA greiðslukorta hér á landi. 

Valitor kærði ákvörðun Samkeppniseftirlitsins til áfrýjunarnefndar samkeppnismála sem staðfesti hana í heild sinni í október 2013. Var það mat nefndarinnar að misnotkun Valitors á markaðsráðandi stöðu sinni og brot á fyrrgreindu skilyrði í eldri ákvörðun hafi verið alvarleg. Valitor skaut úrskurði áfrýjunarnefndar samkeppnismála til Héraðsdóms Reykjavíkur. Komst héraðsdómur að þeirri niðurstöðu að Valitor hefði af ásetningi framið alvarleg brot á samkeppnislögum. Hafi brotin að auki verið ítrekuð að hluta til. Héraðsdómur taldi hins vegar að brot Valitors hefðu tekið til skemmra tímabils en lagt var til grundvallar hjá áfrýjunarnefnd. Sökum þessa var sekt lækkuð og hún ákveðin 400 milljónir króna.

Valitor og Samkeppniseftirlitið stefndu málinu fyrir Hæstarétt Íslands, sem nú hefur kveðið upp sinn dóm, eins og áður greinir.